ادبیات مرتبط با سرمایه فکری
16-2- معرفی سرمایه فکری
مفهوم سرمایه فکری همیشه مبهم بوده وتعریف مختلفی برای تفسیر این مفهوم مورد استفاده قرارگرفته است .بسیاری تمایل دارند ازاصطلاحاتی مانند دارایی ها،منابع یامحرک های عملکرد به جای کلمه سرمایه استفاده کنند و آنها واژه فکری را با کلماتی مانند نامشهود ، برمبنای دانش یاغیر مالی جایگزین میکنند. بعضی از حرفه ها (حسابداری مالی و حرفه های قانونی) نیز تعاریف کاملا متفاوتی مانند دارایی های ثابت غیر مالی1 که موجودیت عینی وفیزیکی ندارند، ارائه کرده اند، (Marr, 2008). استوارت اعتقاد دارد، سرمایه فکری مجموعه ای از دانش ،اطلاعات ، دارایی های فکری ، تجربه ، رقابت و یادگیری سازمانی است که می تواند برای ایجاد ثروت بکارگرفته شود. در واقع سرمایه فکری تمتمی کارکنان ،دانش سازمانی وتواناییهای آن رابرای ایجاد ارزش افزوده در برمی گیرد وباعث منافع رقابتی مستمر می شود (قلیچ لی ومشبکی ،1385). بنتیس سرمایه فکری را به عنوان مجموعه ای از دارایی های نامشهود (منابع ،توانایی ها،رقابت) تعریف می کند که ازعملکرد سازمانی و ایجاد ارزش بدست می آیند، (Bontis , 1998). ادوینسون ومالون ،سرمایه فکری رااطلاعات ودانش بکاربرده شده برای کارکردن ،جهت ایجاد ارزش تعریف می کنند، (vasile , 2008). بنتیس و هالند ، درمقاله خود درسال 2002، سرمایه فکری رااین طور تعریف می کنند:سرمایه فکری ذخیره ای ازدانش راکه درنقطه هایی اززمان دریک سازمان وجود دارد،نشان می دهد. دراین تعریف ارتباط بین سرمایه فکری ویادگیری سازمانی مورد توجه قرارگرفته است. روس معتقد است سرمایه فکری دارایی است که توانایی سازمان رابرای ایجاد ثروت اندازه گیری می کند. این دارایی ماهیتی عینی وفیزیکی ندارد ویک دارایی نامشهود است که ازطریق به کارگیری داراییها ی مرتبط بامنابع انسانی ،عملکرد سازمانی وروابط خارج ازسازمان به دست آمده است .همه این ویژگی ها باعث ایجاد ارزش دردرون سازمان می شود واین ارزش به دست آمده به دلیل اینکه یک پدیده کاملا داخلی است ،قابلیت خرید وفروش ندارد، (rose and ( barrons , 2005 دریک نگاه می توان تعریف ارائه شده ازسرمایه فکری رادرجدول شماره 3-2 نشان داد.
جدول شماره 1 -2 تعاریف ارائه شده از سرمایه فکری
اهداف تحقیق:
هدف اصلی: شناسایی رابطه بین سرمایه فکری وبازارگرایی شرکت های بیمه خصوصی
اهداف فرعی :
کمیته حسابداری منابع انسانی به سرپرستی هرمانسون و با حضور محققانی همچون برومت، الیاس، فلمهولتز به بررسی تعریف،آزمون و راههای پیشنهادی برای حسابداری منابع انسانی پرداختند. نتیجه کاراین محققین در سال۱۹۷۳به صورت گزارشی در مجله بررسی حسابداری منتشرگردید،آنهاحسابداری منابع انسانی رابصورت، ” فرآیندشناخت واندازه گیری دادههادرباره منابع انسانی و ارتباطی اطلاعات جهت بخشهای علاقهامند” تعریف نمودند.(Hermansson, R, 1984).
برخی تعاریف مهم ارائه شده توسط نویسندگان مطرح در رشته حسابداری به صورت زیر است:
-ازدیدگاه انجمن حسابداران آمریکا ” حسابداری
منابع انسانی فرآیند اندازه گیری و شناسایی منابع انسانی و همچنین ارتباط آن با بخشهای ذینفع و علاقهمند” میباشد. یکی از دلایلی که اینجانب برای ثبت منابع انسانی ارائه نمود،این است که انسانها مادامی که خدمتی انجام میدهند، منابع ارزشمندی برای شرکت هستند و لذا میبایست ارزش آن اندازه گیری نمود(Flamholtz et all, 2004).
– فلام هولتز حسابداری سرمایهای منابع انسانی را حسابداری افراد به عنوان یکی از منابع سازمان تعریف میکند. این شامل اندازه گیری هزینههای انتخاب، استخدام، حقاحمه، آموزش و توسعه داراییهای انسانی است که به سازمان تحمیل میشود. همچنین شامل اندازه گیری ارزش اقتصادی افراد یک سازمان نیز میشود. (Okpala, Chidi, 2010, p.66)
– آقای وودراف معاون مدیرعامل شرکت RG حسابداری منابع انسانی را تلاش برای شناسایی و گزارش سرمایه گذاریهای انجام شده برای منابع انسانی تعریف مینماید که در حال حاضر در عملیات رایج حسابداری، محاسبه نمیگردد. در واقع سیستمی اطلاعاتی است که به مدیریت میگوید در طول زمان چه تغییراتی برای منابع انسانی کسب و کارش اتفاق افتاده است .(بشیرالبرداویل، 2012)
د) بیکر، حسابداری منابع انسانی را اصطلاحی پذیرفته شده توسط متخصصین حسابداری برای کمّی کردن هزینه و ارزش کارکنانی میداند که برای آن سازمانها کار میکنند. بنابراین حسابداری منابع انسانی میتواند به عنوان یک فرایند حسابداری که منابع انسانی را برای استفاده مدیریت و پذیرش تغییرات کمّی و کیفی، شناسایی، سنجش و اندازه گیری مینماید تعریف گردد و سپس بین منابع انسانی موجود و منابع انسانی مورد نیاز موازنه ایجاد میکند. (Johanson, et al, 1998)
– بروم تو همکاران وی نیز عنوان نمودند که ” حسابداری منابع انسانی فرآیند تعیین،اندازه گیری و برقراری ارتباط بین اطلاعات،جهت تسهیل در اندازه گیری موثر درباره منابع انسانی یک سازمان” میباشد.(Schaffhauser.M & kanter.L, 2004)
به طور خلاصه، حسابداری منابع انسانی، هنر ارزشگذاری، جمع آوری و ارائه سیستماتیک ارزشهای منابع انسانی در صورتهای مالی سازمان است. این تعاریف موارد زیر را به عنوان ویژگیهای مهم منابع انسانی به همراه دارد :
شناخت تأثیر آگاهی و شناخت کافی از سیستم حسابداری منابع انسانی بر استقرار سیستم حسابداری منابع انسانی .
شناخت تأثیر فقدان نیروی انسانی متخصص بر استقرار سیستم حسابداری منابع انسانی
شناخت تأثیر حمایت دولت بر استقرار سیستم حسابداری منابع انسانی .
شناخت تأثیر وجود نرم افزارهای مناسب بر استقرار سیستم حسابداری منابع انسانی .
شناخت تأثیر توجه به ارزش اقتصادی دارایی انسانی، بر استقرار سیستم حسابداری منابع انسانی .
شناخت تأثیر حمایت مدیران ارشد بر استقرار سیستم حسابداری منابع انسانی.
بر اساس اطلاعات بخش اول مدل که مشهور به مدل سازگار یا جورشده[1] است- و نخستین بار توسط دانشکده کسب و کار میشیگان[2] معرفی شد- مبنا، بر عدم قابلیت تفکیکپذیری مدیریت منابع انسانی، از تنظیم و اجرای اهداف استراتژیک سازمان قرار دارد (Beard well & Claydon, 2007, p.7).
این بخش مدل، بر ضرورت «تناسب محکم[3]» استراتژی منابع انسانی و استراتژی سازمان و بهرهمندی از تها و خطمشیهای منابع انسانی، در ارتباط با دیگر اهداف سازمان تأکید دارد.
چرخه منابع انسانی که بخش دوم مدل است، توسط فومبرون و همکارانش[4] در سال 1984 میلادی مطرح شد و بر رویکرد مدیریت منابع انسانی سخت، متمرکز است و این موضوع را بیان میکند که افراد باید به وسیله سایر منابع، مدیریت شوند و به گونه ارزان کسب شوند، به صرفه استفاده شوند و کاملاً توسعه یابند و از آنها بهرهبرداری گردد. همچنین، تأکید بر ارتباطات داخلی فعالیتهای مدیریت منابع انسانی دارد. طبق این مدل، انتخاب، ارزشیابی، توسعه و پاداش، در جهت عملکرد سازمانی به کار برده میشوند. از مفهوم محیط (Cusworth and Franks, 1993) و فاکتورهای وضعیتی، اغماض شده و منافع ذینفعان و مفهوم انتخاب استراتژیک را در نظر نمیگیرد. از ترکیب خط مشیهای داخلی منابع انسانی با استراتژی خارجی کسب و کار حمایت میکند. مزیت مدل، بر پیوندش با عملکرد بازار و رشد سازمانی استوار است. همچنین، به کاهش و حداقلسازی هزینه برای کارکنان که به کسب سایر منابع ارزانتر توجه دارد، منتهی میشود. بههرحال، عیب اصلی این مدل، احتمال ناکامی در بازار، به دلیل نادیدهپنداشتن محیطها است. به علاوه، برنامهریزی مدیریت منابع انسانی تضمین میکند که اامات استخدامی فعلی و آتی سازمان، با تمرکز بر کسب و کار و نه بر منبع انسانی حداقل باشد (Fombrun, Tichy and Devanna, 1984).
[1]. Matching Model
[2]. MichiganBusinessSchool
[3]. Tight Fit
[4]. Fombrun and et al
شناخت تأثیر آگاهی و شناخت کافی از سیستم حسابداری منابع انسانی بر استقرار سیستم حسابداری منابع انسانی .
شناخت تأثیر فقدان نیروی انسانی متخصص بر استقرار سیستم حسابداری منابع انسانی
شناخت تأثیر حمایت دولت بر استقرار سیستم حسابداری منابع انسانی .
شناخت تأثیر وجود نرم افزارهای مناسب بر استقرار سیستم حسابداری منابع انسانی .
شناخت تأثیر توجه به ارزش اقتصادی دارایی انسانی، بر استقرار سیستم حسابداری منابع انسانی .
شناخت تأثیر حمایت مدیران ارشد بر استقرار سیستم حسابداری منابع انسانی.
مدیریت ازریابی عملکرد
مدیریت عملکرد را فرآیندی برای دستیابی به اهداف تجاری و کلی سازمان از طریق مشارکت بیشتر کارکنان در فعالیتها و عملکرد را بعنوان وسیله ای موثر برای نظارت و توسعه کارکنان در گروههای کاری تعریف اهداف ارزیابی عملکرد را بطور خلاصه می توان چنین شناسایی نیازهای آموزش شاغلین؛ پاداش دهی وایجاد انگیزه درافراد وتعیین بازدهی، کارآئی واثر بخشی کار؛ تمهیدات آموزش و بهسازی منابع انسانی؛ برنامه ریزی نیروی انسانی؛ اقدامات پرسنلی مانند کار انتخاب و انتصاب وطبقه بندی عادلانه کارکنان؛ شناسایی استعدادهای فردی و رشد شخصیت؛ تشویق وتنبیه؛ جابجایی و انتقال؛ رشد و ارتقاء و … اهم روشهای ارزیابی عملکرد از طریق نو ع؛ رویدادهای مهم؛ مقیاس گرافیک درجه بندی رفتار؛ مقیاس های درجه بندی متکی بر رفتار های چند نفره؛ اندازه گیری عینی؛ آزمونهای عملکرد واحدهای مختلف و مدیریت بر مبنای هدایت شده است.
نظام های ارزیابی عملکرد مبنای مناسبی برای تعیین نظامی خاص که چه نوع عملکرد مورد ارزیابی قرار گیرند ارائه می دهند. بطور کلی نظام های ارزیابی عملکرد را به سه طبقه خلاصه کرد که عبارتند از :
1- ارزیابی مبتنی بر ویژگیهای فردی ( به منظور ارزیابی خصوصیت شخصیتی کارکنان ) که تأکید برخود شخص و صفات و روحیات شخصی وی دارد و در نسبت به اینکه چه کاری انجام می دهد تأکید کمی دارد. 2- ارزیابی مبتنی بر رفتار که به جای ویژگیهای شخصی کارکنان رفتار آنها را مورد توجه قرار می دهد از نقائص عمده این نظریه توانایی آن در ارزیابی عملکرد تمام رفتارهائی است که منجر به اثر بخشی شغل می شوند. 3- نتیجه گرا که به جای ارزیابی رفتارها نتایج حاصل از رفتارهای کاری را مورداندازه گیری میدهد. نقطه ضعف این روش پیچیدگی در یافتن شاخص های مناسب در ارزیابی عملکرد است(مظلومیان،1381).
به هر حال آنچه در نظام جدید ارزیابی عملکرد مورد تأکید است ارزیابی عملکرد بر تقویت رفتار است. تقویت عملکرد به عنوان رویکرد جدید مبتنی بر تئوری تقویت[1] است و براین اعتقاد است که رفتار کارمند تابعی از پیامد احتمالی اش است. درواقع هر چیزی که موجب دوام و تکرار یک رفتار شود یک تقویت کننده پاداش نامیده می شود. بنابراین رفتارهایی که برعملکرد اثرات مثبت دارند به جای اینکه کورکورانه پاداش داده شوند باید برحسب دفعات وقوع تقویت شوند شناخت این حقیقت رفتاری مدیریت یک چالش مهم بحساب می آید وبدان معناست که تقویت کردن وماً به معنای اعطای پاداش نمی باشد.
– در نظرفوت و هوک [2] ارزشیابی کارکنان عبارت از فرآیند رسمی برای سنجش و ارائه بازخورد به کارکنان در مورد خصوصیات و نحوه انجام فعالیتهایشان و همچنین شناخت استعدادهای بالقوه آنان به منظور شکوفایی آنها در آینده است (دعائی،32:1381) .
2- وردر و دیویس[3] معتقدند: ارزیابی عملکرد فرآیندی است که عملکرد شاغل با آن اندازهگیری میشود و هنگامی که درست انجام شود کارکنان، سرپرستان، مدیران و نهایتاً سازمان از آن بهرهمند خواهد شد.
3- کاسیو[4] ارزیابی عملکرد را توصیف نظامدار نقاط قوت و ضعف عملکرد فرد یا گروه در رابطه با اجرای وظایف محوله تعریف میکند (بصیر،32:1380).
4- به نقل از نلی[5] و همکاران، یک سیستم اندازه گیری عملکرد می تواند به عنوان مجموعه ای از معیارهای مورد استفاده تعریف شده برای تعیین کمّیت کارایی و اثربخشی عملیات قلمداد شود(میرسپاسی،21:1380).
[1] . Reinforcement Theory
[2] . Foot & Hook
[3] . Werther & Davis
[4] . Cascio
[5] . Neely
.اهداف تحقیق
-شناسایی تاثیر فرآیند ارزیابی عملکرد بربهسای نیروی انسانی دردانشکده فنی وحرفه ای
– شناسایی فرآیند ارزیابی عملکرد برانگیزش نیروی انسانی دانشکده فنی وحرفه ای شهید رجائی
– شناسایی فرآیند ارزیابی عملکرد برخلاقیت نیروی انسانی دانشکده فنی وحرفه ای شهید رجائی
– شناسایی فرآیند ارزیابی عملکرد بررضایت نیروی انسانی دانشکده فنی وحرفه ای شهید رجائی
– شناسایی فرآیند ارزیابی عملکرد برآموزش نیروی انسانی دانشکده فنی وحرفه ای شهید رجائی
– شناسایی فرآیند ارزیابی عملکرد برماندگاری نیروی انسانی دانشکده فنی وحرفه ای شهید رجائی
1-5.سوال های تحقیق
سوال اصلی
آیا فرآیند ارزیابی عملکرد بربهسازی نیروی انسانی دانشکده فنی وحرفه ای شهیدرجائی تاثیر دارد؟
سوال های فرعی
1-آیا فرآیند ارزیابی عملکرد برانگیزش نیروی انسانی دانشکده فنی وحرفه ای شهید رجائی تاثیر دارد؟
2-آیا فرآیند ارزیابی عملکرد بر خلاقیت نیروی انسانی دانشکده فنی وحرفه ای شهید رجائی تاثیر دارد؟
3-آیا فرآیند ارزیابی عملکرد بر رضایت نیروی انسانی دانشکده فنی وحرفه ای شهید رجائی تاثیر دارد؟
4-آیا فرآیند ارزیابی عملکرد بر آموزش نیروی انسانی دانشکده فنی وحرفه ای شهید رجائی تاثیر دارد؟
5-آیا فرآیند ارزیابی عملکرد بر ماندگاری وکاهش جابجائی های کاری نیروی انسانی دانشکده فنی وحرفه ای شهید رجائی تاثیر دارد؟
مقدمه
پس از گذشت 78 سال از قدمت صنعت بیمه در کشورمان ، هنوز هم بیمه به جایگاه اصلی خود در اقتصاد نرسیده و در اکثر موارد در سطح بیمه های اجباری باقی مانده است که این موضوع را به وضوح می توان حتی در بین اقشار تحصیلکرده و ثروتمند جامعه نیز مشاهده نمود.
گذشته از بیمه های مربوط به افراد ، بیمه های مربوط به صنایع اصلی نیز بطور کامل در بازار کشورمان تعریف و شناسایی نشده و چه بسا ریسک های بزرگ و فراوانی که با توجه به استفاده از روشهای بسیار قدیمی و سنتی و عدم اطلاعات کافی و درست ، زمینه بیمه نمودن آنها در فعالیتهای اقتصادی فراهم نگردیده است و اگر هم فراهم شده ، با استانداردهای بسیار قدیمی می باشد که برای شرکت های بیمه ریسک بالایی داشته و متعاقبا باعث ضرر و زیان های فراوانی برای این شرکت ها میگردد.
در این تحقیق کوشیده شده است تا با استفاده از روش RBI زمینه شناسایی دقیق و درست ریسک قابل بیمه شدن در صنایع نفت و گاز و پتروشیمی بمنظور تعیین دقیق تر حق بیمه فراهم گردد.
هدف مطالعه
1–4–1. هدف آرمانی
تدوین و ارائه برنامه مدیریت بازرسی با استفاده از مدل بازرسی بر مبنای ریسک در صنعت پتروشیمی
1–4–2. اهداف ویژه
1–5. هدف کاربردی
ارائه دستورالعمل موثر و قابل اجرا برای استقرار سیستم مدیریت و بازرسی بر مبنای ریسک
4 نتایج:
دسته احتمال وقوع از کارافتادگی و بالاترین دسته پیامدهای وقوع از کارافتادگی ( نشان از خسارت حاصل از وقوع کارافتادگی و یا ناشی از سمیت ) برای تعیین موقعیت هر واحد بر وری ماتریس ریسک 5×5 استفاده می شود. هنگامی که نتایج بر روی ماتریس نشان داده می شود، موقعیت هر واحد بر روی ماتریس نشان دهنده سطح ریسک واحد مورد ارزیابی است . بعد از انجام یک آنالیز کیفی ریسک شامل جندین ماده و یا یک مخلوط چند جزئی ، واحدی که بالاترین میزان ریسک را داراست بهترین معیار برای تعیین وم انجام ارزیابی دقیق تر و با جزئیات بیشتر می باشد .
3-1-1-5 تعیین نواحی بحرانی که نیازمند توجه بیشتری در حین بازرسی می باشند
نتایج ماتریس ریسک می تواند برای تعیین نواحی بحرانی تر استفاده شود . همچنین می توان از این نتایج برای تصمیم گیری در مورد اینکه چه بخشی از واحد فرآیندی نیازمند بیشترین توجه در حین بازرسی و یا دیگر فعالیت های تخفیف دهنده ریسک می باشد ، استفاده نمود . از طرفی می توان از این نتایج برای تعیین وم انجام یک آنالیز کاملاً کمی نیز استفاده کرد .
رنگ های نشان داده شده بر روی ماتریس ریسک (شکل3-2) راهنمایی برای تعیین میزان سطح ریسک تجهیزات است ، این رنگ بندی ها متقارن نیستند . رنگ بندی این ماتریس با این فرض که فاکتور پیامدهای وقوع از کارافتادگی نسبت به فاکتور احتمال وقوع از کارافتادگی تاثیر بیشتری به ریسک دارد، انجام گرفته است. بدون در نظر گرفتن رنگ بندی های ، واضح است که هر چه موقعیت تعیین شده برا ی دسته های احتمال و پیامدها به سمت قسمت بالا و سمت راست ماتریس حرکت می کند، مقدار ریسک افرایش می یابد. سازمان های مختلف معیارهای متفاوتی جهت تعیین لازم برای اجرای یک آنالیز کمی و طرح ریزی فعالیت های بازرسی خود دارند .
شکل3-2. ماتریس کیفی ریسک
آنالیز کمی ریسک روشی نظام یافته می باشد که انجام آن نیازمند وجود اطلاعاتی درباره طراحی، تاسسیسات، انجام عملیات،قابلیت اعتماد قطعات، فعالیت های انسانی، پیشرفت فیزیکی حوادث، و پیامد های پنهان زیست محیطی و سلامتی ممکن می باشد.
آنالیز کمی ریسک از مدل های منطقی ترسیم کننده ترکیب حوادثی که می توانند باعث وقوع سوانح و حوادث شدید شوند و همچنین مدل های فیزیکی ترسیم کننده نحوه پیشرفت حوادث و انتقال مواد خطرناک به محیط زیست، استفاده می کند. مدل ها به روش احتمالاتی ارزشیابی می شوند تا هر دو دید کمی و کیفی درباره سطح ریسک را ارائه داده و بخش هایی از طراحی، ساخت و عملیات که بیشترین اهمیت را از لحاظ ریسک دارند، مشخص گردند. آنالیز کمی ریسک از لحاظ عمق آنالیز و جمع آوری بسیار جزئی داده ها، از روش آنالیز کیفی تمیز داده می شود. مدل های منطقی آنالیز کمی ریسک عموما از درخت های حوادث و درخت های خطا تشکیل شده اند. درخت های حوادث، حوادث آغازگر و ترکیب از کار افتادگی و عملکرد صحیح سیستم را نشان می دهد، در حالی که درخت های خطا چگونگی وقوع ازکارافتادگی های سیستم که در درخت های حوادث نشان داده شده اند را ترسیم می کنند. این مدل ها آنالیز می شوند تا تخمینی از احتمال هر سلسله حوادث به دست آید. نتایجی که با استفاده از این روش بدست آمده اند عموما به صورت اعداد ریسک نشان داده می شوند (مثلا، هزینه در سال)[10]
بر اساس استاندارد API 581، سیستم RBI این تاثیرات را به چهار دسته پایه ای از ریسک تقسیم می کند .
هدف مطالعه
1–4–1. هدف آرمانی
تدوین و ارائه برنامه مدیریت بازرسی با استفاده از مدل بازرسی بر مبنای ریسک در صنعت پتروشیمی
1–4–2. اهداف ویژه
1–5. هدف کاربردی
ارائه دستورالعمل موثر و قابل اجرا برای استقرار سیستم مدیریت و بازرسی بر مبنای ریسک
– تکنیکهای تجزیه و تحلیل دادهها
3-11-1- تجزیه و تحلیل با استفاده از آمار توصیفی
در تجزیه و تحلیل با کمک آمار توصیفی ، پژوهشگر دادههای جمعآوری شده را با استفاده از شاخصهای آمار توصیفی خلاصه و طبقهبندی مینماید و سپس با استفاده از نمودار آنها را نمایش میدهد. و سرانجام با استفاده از شاخصهای مرکزی و پراکندگی آنها را خلاصه مینماید. در این پژوهش تجزیه و تحلیل دادههای جمعیت شناسی پاسخگویان به پرسشنامه ( نمونه آماری ) از لحاظ جنسیت ، شغل ، سطح تحصیلات ، سابقه فعالیت با نرمافزارهای مالی و اداری بر اساس تجزیه و تحلیل توصیفی صورت گرفته و نمودارهای دایرهای هر کدام ترسیم شده است.
3-11-2- تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از آمار استنباطی
در تجزیه و تحلیل دادهها با بهرهگیری از آمار استنباطی همیشه نظر بر تعمیم نتایج حاصل از مطالعه یک گروه کوچکتر تحت عنوان نمونه به گروه بزرگتر یعنی جامعه آماری میباشد. آمار استنباطی معمولا برای تخمین ویژگیهای جامعه از روی نمونه آماری تصادفی و نیز جهت آزمون فرضیهها با استفاده از آزمونهای معنیدار بودن آماری ، به منظور تشخیص واقعی بودن و یا تصادفی بودن تفاوتهای مشاهده شده بین گروهها یا متغیرها ، بکار میرود. در پژوهش حاضر برای بررسی فرضیهها و آزمونها آنها ، همچنین تحلیل عاملی پرسشنامه و آزمون نیکوی برازش مدل از روش مدلسازی معادلات ساختاری با استفاده از نرمافزار AMOS بهره گرفته شده است.
3-11-3 -مدل سازی معدلات ساختاری[1]
یک تکنیک تحلیل چند متغیره بسیار کلی و نیرومند از خانواده ریگرسیون چند متغیره و به بیان دقیقتر بسط بسط مدل خطی کلی[2] ” است. این تکنیک به پژوهشگر اجازه میدهد مجموعهای از معادلات رگرسیون را به گونه همزمان مورد آزمون قرار دهد. مدل یابی معادله ساختاری یک رویکرد جامع برای آزمون فرضیههایی درباره روابط متغیرهای مشاهده شده و مکنون است که گاه تحلیل کووریانس و یا مدل یابی علی نیز نامیده میشود. اما اصطلاح غالب همان مدلیابی معدلات ساختاری یا به اختصار SEM میباشد. (هومن،1384)
یکی از قویترین و کاربردیترین روشهای تجزیه و تحلیل در تحقیقات علوم رفتاری و اجتماعی ، تجزیه و تحلیل چند متغیره است. زیرا اینگونه موضوعات ذاتاً چند متغیره بوده و نمیتوان آنها را به شیوه دو متغیره که در هربار تنها یک متغیر وابسته و مستقل منظور میشوند ، حل نمود.
در پژوهش حاضر چهار عامل آمیخته بازاریابی بعنوان متغیرهای پنهان بیرونی منظور میشوند. همچنین سه بعد مدل آکر ( آگاهی و تداعیهای برند ، کیفیت ادراک شده ، وفاداری به برند ) به عنوان متغیر پنهان درونی و در نهایت ارزش ویژه برند نیز به عنوان متغیر پنهان درونی در نظر گرفته میشوند. هریک از این عوامل به کمک متغیرهای مشهود که همان سوالات پرسشنامه میباشند اندازهگیری میشوند.
[1] – Structural Equation Modeling
[2] – general linear model (GLM)
اهداف پژوهش
مهمترین هدف پژوهش حاضر بررسی میزان تاثیر اجراء مختلف آمیخته بازاریابی بر ابعاد ارزش ویژه برند و در نهایت خود ارزش ویژه برند شرکتهای تولید کننده نرمافزار میباشد. بطور خاص اهداف این پژوهش به دو دسته اهداف اصلی و اهداف فرعی به شرح زیر تقسیمبندی شدهاند .
1-5-1- اهداف اصلی
تعیین میزان تاثیر اجزاء مختلف آمیخته بازاریابی بر ارزش ویژه برند در صنعت تولید نرمافزار (نرمافزارهای مالی، اداری ).
1-5-2- اهداف فرعی
اهداف فرعی پژوهش نیز به صورت زیر مجموعه اهداف اصلی و بر مبنای ارتباط بین اجزاء آمیختهبازاریابی و ابعاد ارزش ویژه برند ( مطابق با مدل آکر) است . این اهداف در شش گروه دستهبندی شدهاند که تمامی آنها در مورد برند شرکتهای تولید کننده نرمافزارهای مالی اداری مورد بررسی قرار خواهند گرفت :
گروه الف :
گروه ب :
گروه ج :
گروه د :
گروه ه :
اما بازاریابی محصول همان چهار رکن آمیخته بازاریابی را در برمیگیرد . به عبارت بهتر در بازاریابی محصول یک محصول یا خدمات از طریق روشها ، مسیرها و وسایل گوناگون مرتبط و دستهبندی شده در چهار رکن محصول ، قیمت ، فعالیتهای پیشبردی و توزیع به بازار هدف معرفی میگردد . ( اسرار نام و نشان سازی )
همچنین میتوان تفاوتهای میان برند و محصول را بصورت زیر دستهبندی نمود :
موضوع دیگری که در ارتباط با برند اهمیت داشته و در این پژوهش مورد توجه قرار گرفته است ، ارزش برند برای شرکت میباشد . نام و نشان تجاری یک دارایی با ارزش برای بنگاه تلقی میشود که میتواند بر ارزش محصولات نهایی بیافزاید و از این طریق برای سهامداران ارزش بوجود آورد . همچنین میتواند باعث ایجاد انگیزه همکاری در نخبگان و بوجود آوردن شرایط همکاری بین آنها و شرکت گردد . برند قدرتمند مشخص میکند که مشتریان باید چه انتظاری از شرکت داشته باشند. (اشمیت 2010)در مورد کاربردهای که یک برند میتواند برای مصرف کننده داشته باشد کاپفرر (1997،29) دسته بندی انجام داده است که در جدول ذیل نمایش داده شده است . در این دسته بندی سه گروه کارکرد اصلی تحت عناوین فنی و مرتبط با موجودیت برند ( شامل 2 کارکرد اول جدول ) ، کاهش ریسک ادراک شده ( 3 کارکرد بعدی )، و جنبه خوشی و لذت از یک برند ( 3 کارکرد آخر ) تعریف شده است . همچنین وی بر نقش برندها در یک کارکرد اقتصادی در ذهن مشتریان تاکید میکند.
اهداف پژوهش
مهمترین هدف پژوهش حاضر بررسی میزان تاثیر اجراء مختلف آمیخته بازاریابی بر ابعاد ارزش ویژه برند و در نهایت خود ارزش ویژه برند شرکتهای تولید کننده نرمافزار میباشد. بطور خاص اهداف این پژوهش به دو دسته اهداف اصلی و اهداف فرعی به شرح زیر تقسیمبندی شدهاند .
1-5-1- اهداف اصلی
تعیین میزان تاثیر اجزاء مختلف آمیخته بازاریابی بر ارزش ویژه برند در صنعت تولید نرمافزار (نرمافزارهای مالی، اداری ).
1-5-2- اهداف فرعی
اهداف فرعی پژوهش نیز به صورت زیر مجموعه اهداف اصلی و بر مبنای ارتباط بین اجزاء آمیختهبازاریابی و ابعاد ارزش ویژه برند ( مطابق با مدل آکر) است . این اهداف در شش گروه دستهبندی شدهاند که تمامی آنها در مورد برند شرکتهای تولید کننده نرمافزارهای مالی اداری مورد بررسی قرار خواهند گرفت :
گروه الف :
گروه ب :
گروه ج :
گروه د :
گروه ه :
10تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرها
تأمین به موقع کالا
شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب به منظور استخراج و صدور نفت، همانند تمام سازمان های فنی و صنعتی برای نگهداری مستمر دستگاهها و ماشینآلات و بهرهبرداری ممتد و مؤثر از آنها، به کالا و قطعات یدکی نیازمند میباشد. و با توجه به اهداف تعیین شده برای این شرکت ،تأمین به موقع کالا و مواد از حساسیت بالائی برخوردار میباشد.
در این تحقیق، بحث عدم تمرکز در ساختار سازمانی واحد تدارکات کالا جهت شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب، مورد بررسی قرار میگیرد. خصوصاً که نقش کالا در تداوم مسئولیت این شرکت از ویژگی خاصی برخوردار میباشد.
ساختار سازمانی
ساختار سازمانی تصریح میکند که وظایف، چگونه تخصیص داده شوند، چه شخصی به چه کسی گزارش دهد و سازوکارهای هماهنگی رسمی و همچنین الگوهای تعاملی سازمانی که باید رعایت شوند کدامند؟ ساختار را به عنوان یک از اجزاء سازمان، که از عناصر پیچیدگی، رسمیت و تمرکز تشکیل شده، تعریف میشود.
تمرکز
تمرکز به میزانی که تصمیمگیری در یک نقطه واحد در سازمان متمرکز شده، اشاره دارد. تراکم قدرت در یک نقطه دلالت بر تمرکز داشته و عدم تراکم یا تراکم کم، نشانه عدم تمرکز است، تمرکز به مسئله میزان پراکندگی اختیارات تصمیمگیری بر میگردد نه تفکیک جغرافیایی سازمان.
رسمیت
عبارتست از حدی که قوانین، خط مشیها و رویهها موجود باشند و برای عملیات سازمان به کار گرفته شوند. رسمیت به میزان یا حدّی که مشاغل سازمانی استاندارد شدهاند، اشاره میکند. وقتی رسمیت بالاست، شرح شغلهای مشخص، قوانین و مقررات زیاد و دستورالعملهای روشن در خصوص فرایند کار در سازمان وجود دارند. وقتی رسمیت کم است رفتار کارکنان به طور نسبی میتواند برنامهریزی نشده باشد. حدی که یک سازمان برای جهت دهی رفتار کارکنانش، به قوانین، مقررات و رویهها متکی است، رسمیت نام دارد.
اهداف مشخص تحقیق (شامل اهداف آرمانی، کلی، اهداف ویژه و کاربردی)
-هدف آرمانی
شناسایی فرازهایی از تمرکز، رسمیت سازمان و تأمین بموقع کالا.
-هدف کلی
بررسی رابطه تمرکز و رسمیت با تأمین به موقع کالا میباشد.
-اهداف ویژه وکاربردی
بررسی ارتباط ساختار سازمانی (متغیرهای رسمیت وتمرکز) بر عملکرد مدیریت تدارکات و امور کالا شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب در تأمین به موقع کالای مورد نیاز میباشد.
1-5-سوالات تحقیق
این تحقیق دارای یک سوال اصلی و دو سئوال فرعی میباشد.
سئوال اصلی
آیا تمرکز و رسمیت ساختار سازمانی بر تأمین به موقع کالا در شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب تأثیر معنیداری دارد؟
سئوالات فرعی
1- آیا متغیرساختاری”رسمیت” بر تأمین به موقع کالای شرکت ملی مناطق نفتخیزجنوب تأثیر معنیداری دارد؟
2- آیا متغیرساختاری تمرکز” بر تأمین به موقع کالای شرکت ملی مناطق نفتخیزجنوب تأثیر معنیداری دارد؟
عوامل مؤثر در عدم تمرکز سازمانی:
الف) اعتماد: هرچه مدیران به زیر دستان اعتماد بیشتری داشته باشند تمرکز در آن سازمان کمتر خواهد بود.
ب) اطلاعات: هرچه مکانیزمهای تبادل اطلاعات به نقاط تصمیمگیری بیشتر باشد و سیستم بازخور مناسبی برای ارزیابی نتایج تصمیمات وجود داشته باشد، عدم تمرکز سازمانی نیز بیشتر خواهد شد.
ج) گستره تأثیر یک تصمیم بر واحدهای دیگر: هرچه تصمیمات متخذه به وسیله یک واحد بر عملیات واحدها تأثیرگذارتر باشد، میزان مشارکت سایر واحدها در تصمیمگیری بیشتر و تمرکز کمتر میشود.
تمرکز و عدم تمرکز اداری: تمرکز اداری وقتی است که تمرکزهای سه گانه ی زیر در مرکز امور محلی و عمومی اداره شود:
1- تمرکز اختیارات و صلاحیت وضع قانون و دیگر مقررات
2- تمرکز تشکیلات وسیع اداری
3- تمرکز امور مالی در صورت واحدی به نام بودجهی کل کشور. اما از طرف دیگر عدم تمرکز اداری وقتی است که امور محلی توسط مقاماتی که نماینده و معرف محل باشند اداره شود نه مامور منصوب از جانب قدرت مرکزی
ابعاد طرح سازمانی: در مطالعات سازمانی ابعاد سازمان را به دو گروه ساختاری و محتوایی تقسیم میکنند؛ تمرکز، رسمیت، تخصصی بودن، داشتن استاندارد، سلسله مراتب اختیارات، پیچیدگی، حرفهای بودن و نسبت کارکنان، جزء ابعاد ساختاری و اندازه، تکنولوژی، اهداف و استراتژیهای سازمان و فرهنگ جزء ابعاد محتوایی سازمان هستند. تمرکز در سلسله مراتب اختیارات، به آن سطح از اختیارات گفته میشود که قدرت تصمیمگیری دارد. هنگامی که تصمیم در ردههای بالای سازمانی گرفته شود، آن سازمان را متمرکز مینامند و هنگامی که تصمیمگیریها به سطوح پایینتر سازمان واگذار گردد، سازمان را غیر متمرکز میگویند. یک سازمان در رابطه با خرید وسایل، تعیین هدف، انتخاب عرضهکنندگان کالا، تعیین قیمت، استخدام کارکنان و تعیین حیطه کنترل و بازاریابی، میتواند به صورت متمرکز یا غیر متمرکز عمل کند.
تمرکز به میزانی که تصمیمگیری در یک نقطه واحد در سازمان متمرکز شده، اشاره دارد. تراکم قدرت در یک نقطه، دلالت بر تمرکز داشته و عدم تراکم یا تراکم کم، نشانه عدم تمرکز است. باید دانست که عدم تمرکز را نباید با تفکیک سازمان بر اساس مناطق جغرافیایی اشتباه کرد. تمرکز به مساله میزان پراکندگی اختیارات تصمیمگیری برمیگردد نه تفکیک جغرافیایی سازمان. تمرکز بر جایگاه اصلی تصمیمگیری در سازمان دلالت دارد؛ به این ترتیب که هرگاه کلیه تصمیمات مهم در رده بالای ساخت سازمانی اخذ شود، سازمان بسیار متمرکز خواهد شد و هرگاه با تفویض اختیار و حذف قوانین دست و پاگیر، امکان تصمیمگیری توسط مدیران سطوح میانی و عملیاتی افزایش یابد و سازوکارهای کنترل به سطوح پایینتر واگذار گردد، از تمرکز کاسته میشود. در این صورت سیستم را غیر متمرکز مینامند. البته در سازمان غیر متمرکز نیز کنترل مدیریت با استفاده از مجموعه متنوعی از ابزار نظارت و بازرسی استمرار مییابد و به هیچوجه مسئولیت مدیران عالی لوث نمیشود. (دفت،1998، ص،29)
در سازمانهای متمرکز، مدیران ارشد و آنان که در رأس سازمان هستند، حق تصمیمگیری دارند. در سازمانهای غیر متمرکز همین تصمیمات در سطوح پایینتر گرفته میشود. مساله عدم تمرکز به صورت یکی از معماهای لاینحل درآمده است؛ زیرا در سازمانهایی که دیوانسالاری به صورت صددرصد رعایت میشود، همه تصمیمات به وسیله مدیریت عالی سازمان گرفته میشود و او بر سازمان کنترل کامل دارد؛ ولی با بزرگتر شدن سازمان و بالا رفتن تعداد کارکنان، واحدها و دوایر، نمیتوان همه تصمیمات را به مقام عالی سازمان ارجاع دادبه این دلیل که میزان بار تصمیمگیری به آن حد میرسد که یک مقام ارشد نمیتواند آن را تحمل کند. تحقیقات انجام شده نیز نشان میدهد که در سازمانهای بزرگ، مانند شرکتهای هواپیمایی) پدیده عدم تمرکز بیشتر رعایت میشود. (دفت،1998،ص285)
در شرایطی که سازمان از سیستمهای غیر متمرکز استفاده میکند، فراگرد تصمیمگیری با سرعت بیشتری طی میشود و مدیران میانی در شرایط بهتری پرورش مییابند و نیاز مدیران به احترام و خودشکوفایی به نحو بهتری ء میشود؛ با این حال برخی از مدیران محافظهکار به استفاده از سیستمهای متمرکزتر تمایل دارند، تا بر هزینههای سنگین در سیستمهای غیر متمرکز فائق آیند.
اهداف مشخص تحقیق (شامل اهداف آرمانی، کلی، اهداف ویژه و کاربردی)
-هدف آرمانی
شناسایی فرازهایی از تمرکز، رسمیت سازمان و تأمین بموقع کالا.
-هدف کلی
بررسی رابطه تمرکز و رسمیت با تأمین به موقع کالا میباشد.
-اهداف ویژه وکاربردی
بررسی ارتباط ساختار سازمانی (متغیرهای رسمیت وتمرکز) بر عملکرد مدیریت تدارکات و امور کالا شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب در تأمین به موقع کالای مورد نیاز میباشد.
1-5-سوالات تحقیق
این تحقیق دارای یک سوال اصلی و دو سئوال فرعی میباشد.
سئوال اصلی
آیا تمرکز و رسمیت ساختار سازمانی بر تأمین به موقع کالا در شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب تأثیر معنیداری دارد؟
سئوالات فرعی
1- آیا متغیرساختاری”رسمیت” بر تأمین به موقع کالای شرکت ملی مناطق نفتخیزجنوب تأثیر معنیداری دارد؟
2- آیا متغیرساختاری تمرکز” بر تأمین به موقع کالای شرکت ملی مناطق نفتخیزجنوب تأثیر معنیداری دارد؟
درباره این سایت